امروزه دوپینگ در ورزش به عنوان یک پدیده مذموم و البته همیشگی ریشه دوانده به گونه ای که تقریبا در تمام رویدادهای ورزشی در هر سطحی عاری از دوپینگ نیست و نمی توان تورنمنتی را یافت که پاک و خالص باشد. هیجانات زودگذر و رسیدن به موفقیت های لحظه ای و آنی و البته کسب شهرت و معروفیت سبب شده تا بسیاری از ورزشکاران حرفه ای در بالاترین سطح نیز به دنبال استفاده از کاتالیزوی مذموم و ناپسند به نام دوپینگ باشند تا این گونه میانبری به سوی قهرمانی و موفقیت بزنند غافل از اینکه این میانبر در نهایت به ناکجاآباد ختم می شود.

در ورزش ایران نیز از سال های دور این پدیده زشت و ناپسند رواج داشته و با اهمین وافر و روزافزون ورزش حرفه ای و قهرمانی برخی از ورزشکاران خواسته یا ناخواسته به این وادی گام می گذارند تا بلکه با استفاده از مواد نیروزا بتوانند قهرمانی خود را تضمین کنند اما فرجام این کار در نهایت تباهی و نابودی است.

در طول سال های اخیر نیز اخبار جسته و گریخته ای درباره دوپینگ ورزشکاران ایران در تورنمنت های مختلف و رشته های ورزشی مختلف به گوش می رسد اما در یک سال اخیر این پدیده روند شتاب آلودی داشته و ورزش ایران را به شدت آلوده کرده. کمتر یک سال گذشته بود که خبر رسید امیر علی اکبری فرنگی کار سنگین ورزن ایران در رقابت های جهانی برای بار دوم دوپینگ کرده. خبری که مثل بمب در ورزش ایران بازتاب داشت و محرومیت ابدی علی اکبری را به دنبال داشت. ظرف یک سال اخیر و در آستانه بازی های آسیایی اینچئون رشد فزاینده دوپینگ در ورزش ایران سبب نگرانی اهالی ورزش شده. در طول چند ماه اخیر به کرات در رشته های مختلف شاهد بروز این پدیده مذموم و خانمانسوز بوده ایم.

همین چند وقت پیش بود که 4 وزنه بردار جوان ایران در آستانه رقابت های جهانی دوپینگی معرفی شدند که کار تا پای محرومیت وزنه برداری ایران نیز پیش رفت. سپس خبر دوپینگ ورشکاران تیروکمان و کبدی رسانه ای شد. بعد از آن مهدی جاوید ملی پوش تیم ملی فوتسال در آستانه رقابت های قهرمانی آسیا در ویتنام دوپینگی از آب در آمد و سپس اعلام شد طالب نعمت پور کشتی فرنگی کار ایران و قهرمان جهان و آسیا در جریان رقابت های جام جهانی تهران مبادرت به دوپینگ کرده، خبری که جامعه ورزش ایران را شوکه کرد.

حالا خبر رسیده که این پدیده خانمانسوز به ورزش های جانبازان و معلولین و بانوان نیز سرایت کرده و دو وزنه بردار تیم معلولین و یک دوچرخه سواری تیم ملی بانوان متهم به استفاده از مواد نیروزا شده اند. اعلام پی در پی و متوالی اخبار نگران کننده دوپینگ ورزشکاران ایران در رشته های مختلف سبب نگرانی شدید جامعه ورزش شده است و حالا همه دغدغه این را دارند که نکند امتداد این پدیده در بازی های آسیایی اینچئون نیز کشیده شده و آبروی ورزش ایران را ببرد.

کاسبان دوپینگ!

اگرچه در بروز پدیده دوپینگ در درجه اول خود ورزشکار مقصر اصلی محسوب می‌شود که دانسته یا نادانسته و یا آگاهانه یا ناآگاهانه اقدام به استفاده از مواد نیروزا می‌کند اما در ورای این پدیده شوم و خانماسوز می‌توان ردپای یک مافیای قدرتمند را رویت کرد که در ترویج این پدیده مذموم نقش اصلی را دارند و منفعت شخصی و فردی را به قیمت نابود کردن ورزش کشور می‌خواهند؛ افرادی که به نوعی کاسبان دوپینگ محسوب می‌شوند. شاید عینی‌ترین مصداق این انگاره را بتوان در فوتبال دید؛ آنجا که برخی از مربیان تیم‌ها شخصا بازیکنان را وادار به استفاده از مواد نیروزا می‌کنند و هر بازیکنی هم که از این دستور سرپیچی کند، عواقب خطرناکی انتظارش را می‌کشد.

خطرناک‌ترین بخش ماجرا همین است که گروهی مافیایی در ورزش ایران سعی در سازمان‌دهی پدیده دوپینگ دارند. دکتر شریف کارشناس طب ورزشی با تایید این موضوع می‌گوید: ما با دوپینگ سازمان‌یافته روبه‌رو هستیم اما در اینجا نیز نمی‌توان بدون مدرک مستند اقدام به برخورد با فرد یا افرادی کرد. متأسفانه در برخی از باشگاه‌ها افرادی هستند که خود در زمینه دوپینگ با بازیکنانشان همکاری می‌کنند.

نکته عجیب اینکه برخی از پزشکان تیم‌ها برای بهبودی بازیکنان مصدوم خود یا افزایش نیروی جسمانی بازیکنان به آنها استفاده از مواد نیروزا را پیشنهاد می‌کنند. دکتر تمکین در این‌باره می‌گوید: متاسفانه برخی از پزشکان تیم‌های ورزشی به‌ویژه در فوتبال به جای اینکه از بروز دوپینگ در میان ورزشکاران جلوگیری کرده و نقش بازدارنده را داشته باشند، خود در این زمینه مروج پدیده دوپینگ هستند و غالبا در توصیه‌های خود به بازیکنان، آنها را به استفاده از مواد نیروزا تشویق می‌کنند!

در این میان نباید از نقش کلیدی سودجویان و دلالان مواد نیروزا نیز غافل شد که نقش تغذیه‌کننده را در این چرخه بازی می‌کنند. دکتر مهناز حق‌شعار روانشناس و کارشناس مشاوره، نگاه خاصی به دوپینگ دارد و اعتقاد دارد که برخی از فروشندگان و واردکنندگان مواد نیروزا در این حلقه دوپینگ در ایران نقش پررنگی را ایفا می‌کنند.

دکتر حق‌شعار در این‌باره می‌گوید: واردکنندگان و دلالان مواد نیروزا، داروها و مکمل‌ها را در دسترس عموم قرار می‌دهند تا استفاده از آن فراگیر شود. چرا که سود آنها در استفاده روزافزون از این داورهاست و از همین‌رو می‌کوشند تا با ارائه داروهای عمدتا بی‌کیفیت و غیراستاندارد بخش بیشتری از جامعه را آلوده کنند. از سوی دیگر این افراد با صرف هزینه‌های بالا و تبلیغات رنگارنگ می‌کوشند تا بیشتر مردم و به‌ویژه ورزشکاران را در استفاده از این داروها و مواد نیروزا وسوسه کنند. از طرفی این افراد به هیچ‌وجه اطلاعات کافی در مورد عوارض این داروها در اختیار مردم قرار نمی‌دهند تا به نوعی مشتریان خود را دچار تردید نکنند. از سوی دیگر به دلایل تغییرات فیزیولوژیکی که ماده دوپینگی در بدن افراد ایجاد می‌کند، این عمل برای افراد لذت‌بخش است. در دسترس بودن این مواد نیز باعث خواهد شد تا استفاده و تجربه آنها حتی برای یک بار برای مردم امکان داشته باشد و لذت‌بخش بودن آن باعث تکرار این امر شده و همین امر به فراگیر شدن این موضوع در جامعه کمک خواهد کرد. مجموعه این عوامل در میان سودجویان سبب شده تا این پدیده به سرعت رواج پیدا کرده و بازار داغی داشته باشد و نقش مهمی در فراگیر شدن پدیده دوپینگ ایفا کند.

بیماری های قلبی نتیجه دوپینگ
دکتر علیرضا بهرامی عضو کمیته روانشناسی پژوهشگاه تربیت بدنی می گوید ورزشکارانی که در دوران قهرمانی اقدام به دوپینگ می‌کنند، در دوران پس از قهرمانی به بیماریهای قلبی و عروقی دچار خواهند شد. دکتر بهرامی با اشاره به این نکته که دوپینگ زمانی اتفاق می‌افتد که اعتماد به نفس ورزشکار کاهش و اضطرابش افزایش پیدا می‌کند، تصریح کرد: دوپینگ عوارش فراوانی دارد که برخی از آنها در کوتاه مدت و برخی از آنها در بلندمدت پدیدار می شوند. بیماری های قلبی و عروقی یکی از عوارض دوپینگ در بلندمدت است. دوپینگ به دلیل بالا بردن فشار خود و ایجاد عهیجان ضربان و تپش قلب را به شکل غیرمنطقی و کاذب بالا می برد که همین ضربان فراوان در بلند مدت سبب فرسایش عضله های قلب و در نهایت بیماری های قلبی و از کارافتادگی قلب در سنین میانسالی منجر خواهد شد.

دوپینگی های معتاد!
دکتر فیروزه جعفری رئیس اداره سلامت روان وزارت بهداشت هشدار داد ورزشکارانی که برای قهرمان ماندن در رشته‌های ورزشی مواد نیروزا و محرک مصرف می‌کنند، معتاد می‌شوند. دکتر جعفری در این باره گفت: پژوهشها نشان داده است که ورزشکارانی که برای قهرمان ماندن و اول شدن از مواد نیروزا و محرکها استفاده می کنند پس از مدتی به اعتیاد روی می آورند. پس از تحقیقات در یکی از شهرهای کشور که ورزش قهرمانی کشتی از مهمترین ورزشهای بومی آن است به این نتیجه رسیدیم که قهرمانان ورزشی که با استفاده از مواد نیروزا روی پا مانده بودند هم اکنون به سمت اعتیاد روی آورده اند.

گروسی: دوپینگ دست اندازی به بیت المال است
حسین گروسی عضو هیات رئیسه فراکسیون ورزش مجلس، با انتقاد از دوپینگ ورزشکاران، رواج این پدیده خانمانسوز را در تضاد با روح پهلوانی و مکارم اخلاقی می داند و می گوید:ورزش باید در کنار اخلاق حرکت کند اما متاسفانه شاهد فاصله گرفتن از این موضوع مهم در ورزش کشور هستیم. امروزه قهرمانی در ورزش کشور تبدیل به اصل شده است. بدون‌شک مدال‌آوری زمانی پسندیده است که در کنار آن ارزش‌های اخلاق نیز در نظر گرفته شود و امیدواریم بحث احیای اخلاق در ورزش سرلوحه کار کار ورزشکاران واقع شود.

وی ادامه می دهد: انجام تمرینات پی‌درپی و تلاش‌های مکرر بهترین راه برای کسب قهرمانی است و زیرپاگذاشتن برخی اصول تنها به ورزش صدمه زده و به از دست دادن اعتبار ملت و کشور می‌انجامد. برای پرورش قهرمانان هزینه‌های زیادی از بیت‌المال صرف می‌شود. ‌ورزش و فدراسیون‌های ما دولتی است و از بودجه‌های دولتی نیز برای ادامه کار خود بهره‌مند می‌شوند و در این شرایط زمانی که ورزشکار به عمل دوپینگ روی می‌آورد جز صدمه زدن به کشور، دستاورد دیگری به همراه ندارد. از سویی دیگر همه این محرومیت‌ها و جریمه‌هایی که از کنار انجام دوپینگ ورزشکاران به فدراسیون تحمیل می‌شود از جیب بیت‌المال پرداخت شده لذا انتظار است که چنین اقداماتی زیر ذره‌بین وزارت ورزش و جوانان قرار گیرد. ضمن اینکه خود ورزشکاران هم باید پایبند به مسایل اخلاقی باشند و در کنار آن مسئولان نیز به این امر توجه ویژه‌ای داشته باشند تا شاهد موفقیت‌ها و ایجاد تحولات بزرگ در ورزش باشیم.

منبع: برنا